مجله پارتاک
موکاپات یا قهوه‌ساز روگازی، یکی از متداول‌ترین ابزارهای دم‌آوری قهوه در منازل است که به دلیل سادگی عملکرد و قیمت مقرون‌به‌صرفه، محبوبیت زیادی دارد. با این حال، بسیاری از افراد پس از تهیه قهوه با این ابزار، با طعمی ناخوشایند، تلخی بیش از حد و یا عدم تشکیل فوم (خامه) مواجه می‌شوند. در اکثر موارد، ایراد از دستگاه یا شیوه دم‌آوری نیست؛ بلکه مشکل اصلی در انتخاب دانه قهوه و درجه آسیاب نامناسب نهفته است.
انتخاب قهوه مناسب موکاپات اصول مشخصی دارد. برخلاف دستگاه‌های اسپرسوساز صنعتی که با فشار بالا (۹ بار) عصاره‌گیری می‌کنند، موکاپات با فشار بخار پایین (حدود ۱ تا ۲ بار) کار می‌کند. این تفاوت فنی باعث می‌شود که هر نوع قهوه‌ای برای این ابزار مناسب نباشد. اگر به دنبال دریافت یک فنجان قهوه غلیظ، خوش‌عطر و با طعمی متعادل هستید، باید بدانید که مولفه‌هایی نظیر نوع دانه (عربیکا یا روبوستا)، درجه برشتگی و سایز آسیاب، نقشی حیاتی در کیفیت نهایی نوشیدنی شما ایفا می‌کنند.
در این راهنما، تمام فاکتورهایی که برای خرید بهترین قهوه جهت استفاده در موکاپات نیاز دارید را بررسی خواهیم کرد تا بتوانید همانند یک باریستای حرفه‌ای، عصاره‌گیری دقیقی در منزل داشته باشید.
اهمیت حیاتی درجه آسیاب؛ کلید طلایی عصاره‌گیری
شاید بتوان گفت مهم‌ترین عاملی که طعم نهایی قهوه شما را تعیین می‌کند، درجه آسیاب دانه‌ها است. اشتباه رایجی که بسیاری از مصرف‌کنندگان مرتکب می‌شوند، خرید پودر قهوه با آسیابِ مخصوص دستگاه‌های اسپرسوساز برقی (ریز) برای استفاده در موکاپات است. باید توجه داشت که مکانیزم موکاپات بر پایه فشار بخار آب است و قدرتی معادل دستگاه‌های صنعتی ندارد؛ بنابراین استفاده از آسیاب بسیار ریز، مانع عبور صحیح آب از میان سابه‌های قهوه می‌شود.
برای دستیابی به درجه آسیاب قهوه برای موکاپات به صورت استاندارد، باید بافتی زبرتر از اسپرسو و نرم‌تر از فرانسه (فرنچ پرس) را انتخاب کنید. بافت ایده‌آل باید در زیر انگشتان، حسی شبیه به دانه‌های نمک طعام یا شکر داشته باشد. تاثیر اندازه ذرات قهوه بر خروجی نهایی به شرح زیر است:
- آسیاب بیش از حد ریز (آردی): باعث گرفتگی روزنه‌های سبد موکاپات و افزایش فشار داخلی مخزن می‌شود. در این حالت آب زمان زیادی در تماس با قهوه می‌ماند و در نتیجه قهوه می‌سوزد، طعم آن به‌شدت تلخ و زننده می‌شود و بافتی تیره و کدر پیدا می‌کند.
- آسیاب بیش از حد درشت (شن‌مانند): آب با سرعت زیاد و بدون مقاومت از میان قهوه عبور می‌کند. در این حالت عصاره‌گیری ناقص (Under-extraction) رخ می‌دهد و حاصل کار، نوشیدنی رقیق، ترش‌مزه و فاقد غلظت خواهد بود.
- آسیاب استاندارد (مدیوم-ریز): آب با مقاومتی متعادل از میان ذرات عبور کرده و تمام روغن‌ها، عطر و طعم مطلوب دانه را بدون سوزاندن آن استخراج می‌کند. این همان نقطه‌ای است که قهوه‌ای خوش‌طعم به شما می‌دهد.
بهترین نوع دانه برای موکاپات؛ عربیکا یا روبوستا؟
پس از اطمینان از درجه آسیاب، نوبت به انتخاب نوع دانه می‌رسد. دو گونه اصلی قهوه، یعنی عربیکا و روبوستا، ویژگی‌های کاملاً متفاوتی دارند. عربیکا معمولاً دارای عطر پیچیده، طعم‌های میوه‌ای و اسیدیته (ترشی مطلوب) بیشتری است، در حالی که روبوستا با کافئین بالاتر، تلخی بیشتر و ایجاد فوم (کرما) غلیظ شناخته می‌شود.
اما کدام یک برای موکاپات بهتر است؟ پاسخ در “تعادل” نهفته است. استفاده از قهوه ۱۰۰٪ عربیکا (به خصوص انواع تک‌خاستگاه با رست روشن) در موکاپات، ممکن است به دلیل دمای بالای آب، اسیدیته را بیش از حد برجسته کرده و طعم قهوه را ترش کند. از طرفی، قهوه ۱۰۰٪ روبوستا نیز ممکن است خروجی بسیار تلخ و سنگینی داشته باشد که برای همه خوشایند نیست. راه حل طلایی، استفاده از قهوه‌های ترکیبی (Blend) است.
چرا قهوه ترکیبی پادشاه موکاپات است؟
قهوه‌های ترکیبی با فرمولاسیون دقیق، بهترین ویژگی‌های هر دو گونه را کنار هم می‌آورند: عطر عربیکا و غلظت روبوستا. این ترکیب‌ها به شما اجازه می‌دهند تا در موکاپات خانگی، خروجی‌ای نزدیک به اسپرسوی کافه‌ها بگیرید. اگر قصد خرید قهوه مناسب موکاپات را دارید، پیشنهاد می‌کنیم بر اساس سلیقه خود یکی از دسته‌بندی‌های زیر را از محصولات تخصصی پارتاک انتخاب کنید:
۱. برای عاشقان عطر و طعم متعادل (اسیدیته ملایم)
اگر تلخی زیاد را دوست ندارید و ترجیح می‌دهید قهوه‌تان عطرآگین و با طعم‌های آجیلی باشد، ترکیب‌هایی با درصد عربیکای بالاتر مناسب شماست:
- ترکیب ۸۰٪عربیکا 20٪روبوستا (P80): این ترکیب ویژه از دانه‌های آمریکای جنوبی و آفریقا، تلخی بسیار ملایم و طعم‌یادهای ادویه‌ای دارد. گزینه‌ای عالی برای عصرانه.
- ترکیب ۵۰٪عربیکا 50٪روبوستا (E50 و P50): این لاین پرفروش‌ترین انتخاب برای مصارف خانگی است. تعادلی بی‌نظیر میان غلظت و عطر؛ نه آنقدر تلخ که آزاردهنده باشد و نه آنقدر ترش.
۲. برای انرژی بالا و کرمای غلیظ (کافئین متوسط به بالا)
اگر صبح‌ها به انرژی نیاز دارید و دوست دارید روی قهوه موکاپاتتان یک لایه کرما (هرچند نازک) تشکیل شود، باید سهم روبوستا را افزایش دهید:
- ترکیب ۳۰٪ عربیکا 7۰٪روبوستا (P30): یک گزینه ایده‌آل برای شروع روز با تلخی دلنشین و شیرینی پنهان.
- ترکیب ۲۰٪ عربیکا 80٪ روبوستا (P20 و E20): قهوه‌ای قوی و انرژی‌بخش. این ترکیب‌ها با داشتن ۸۰٪ روبوستا، غلظت بالایی دارند و برای کسانی که طعم کلاسیک و تلخ قهوه را می‌پسندند، انتخابی هوشمندانه است.
۳. بمب انرژی؛ برای بیدار ماندن (فول کافئین)
برای کسانی که قهوه را صرفاً برای بیداری و سنگینی طعم آن می‌نوشند و به دنبال تلخی بالا هستند:
- ترکیب ۱۰٪ عربیکا 90٪روبوستا (P10): غلظت بسیار بالا با حداقل ترشی.
- ترکیب ۱۰۰٪ روبوستا (P100R و E100R): قوی‌ترین حالت ممکن! ترکیبی از روبوستاهای آسیا و آفریقا که یک شات اسپرسوی بیدارکننده و بسیار سنگین به شما می‌دهد.
تمامی این ترکیب‌ها در فروشگاه قهوه پارتاک موجود هستند و شما می‌توانید هنگام سفارش، گزینه “آسیاب مخصوص موکاپات” را انتخاب کنید تا دانه‌ها دقیقاً متناسب با ابزار شما و به صورت تازه آسیاب و ارسال شوند.
تاثیر درجه برشتگی (Roast) بر طعم قهوه موکاپات
علاوه بر آسیاب و نوع دانه، درجه برشتگی قهوه تعیین‌کننده نهایی طعم در فنجان شماست. برخلاف دسته‌بندی‌های کلی (لایت، مدیوم، دارک)، ما در قهوه پارتاک برای دقت بیشتر از یک استاندارد ۵ مرحله‌ای استفاده می‌کنیم: لایت، مدیوم، شکلاتی، مدیوم-دارک و دارک.
اما کدام یک برای ابزار حساسی مثل موکاپات مناسب‌تر است؟
پیشنهاد تخصصی ما، استفاده از رست شکلاتی (Chocolatey) است. این درجه برشتگی که محبوب‌ترین و پرکاربردترین نوع رست در محصولات ترکیبی ماست، دقیقاً در نقطه تعادل قرار دارد. در رست شکلاتی، دانه قهوه به اندازه‌ای حرارت دیده که اسیدیته (ترشی) آن گرفته شده و قندهای طبیعی قهوه کاراملی شوند، اما هنوز به مرحله سوختگی و تلخی زننده نرسیده است. نتیجه نهایی، قهوه‌ای با بافت مخملی و طعم‌یادهای شکلاتی و آجیلی است که با دمای بالای موکاپات کاملاً سازگار است.
البته اگر طرفدار طعم‌های بسیار سنگین، تلخ و دودی هستید، می‌توانید سراغ گزینه‌های مدیوم-دارک یا دارک بروید، اما به یاد داشته باشید که رست‌های خیلی تیره در موکاپات مستعد طعم سوختگی هستند.
سوالات متداول درباره خرید قهوه موکاپات
در ادامه به برخی از پرتکرارترین سوالات شما پاسخ می‌دهیم:
۱. آیا می‌توان از قهوه ترک در موکاپات استفاده کرد؟
خیر، به هیچ وجه. قهوه ترک دارای آسیاب بسیار ریز (مانند آرد) است. استفاده از آن در موکاپات باعث مسدود شدن فیلتر فلزی، عدم عبور آب و افزایش خطرناک فشار مخزن می‌شود که حتی می‌تواند منجر به عمل نکردن سوپاپ و خطرات جدی شود.
۲. بهترین مارک قهوه برای موکاپات چیست؟
واقعیت این است که “تازگی” مهم‌تر از “مارک” است. برندهای تجاری خارجی که در سوپرمارکت‌ها یافت می‌شوند، معمولاً ماه‌ها قبل آسیاب و بسته‌بندی شده‌اند و عطر خود را از دست داده‌اند. بهترین قهوه، قهوه‌ای است که از فروشگاه‌های تخصصی (مانند پارتاک) تهیه شده و دقیقاً قبل از ارسال، متناسب با دستگاه شما آسیاب شود.
۳. چرا قهوه موکاپات من ترش یا آبکی می‌شود؟
ترش بودن معمولاً نشانه رست خیلی روشن (لایت) یا آسیاب خیلی درشت است که باعث عصاره‌گیری ناقص می‌شود. آبکی بودن نیز می‌تواند به دلیل کم ریختن پودر قهوه در سبد موکاپات باشد. برای رفع این مشکل، سبد را کاملاً پر کنید (بدون فشرده کردن) و از رست‌های شکلاتی با آسیاب استاندارد استفاده کنید.
فرمول نهایی برای یک فنجان قهوه عالی با موکاپات
اگر بخواهیم تمام نکات این مقاله را در یک جمله خلاصه کنیم: راز یک موکاپات حرفه‌ای در “آسیاب تازه و دقیق” و “رست شکلاتی” نهفته است. استفاده از قهوه‌های تجاری که ماه‌ها در قفسه مانده‌اند یا آسیاب نامناسبی دارند، نتیجه‌ای جز تلخی و طعم سوختگی نخواهد داشت.
در فروشگاه قهوه پارتاک، ما این دغدغه را حل کرده‌ایم. شما می‌توانید قهوه ترکیبی مورد نظر خود را (از پرکافئین تا کم‌کافئین) انتخاب کنید و هنگام سفارش، گزینه “آسیاب مخصوص موکاپات” را تیک بزنید. تیم ما دانه‌های تازه برشت با درجه رست شکلاتی را دقیقاً پیش از بسته‌بندی و متناسب با ابزار شما آسیاب می‌کند تا عطر واقعی قهوه را در خانه تجربه کنید.
